به گزارش پایگاه خبری مردمی ها ،وزارت تعاون مي‌گويد ۹۳٫۳ درصد از كالاهاي خوراكي فراتر از حد بحراني قيمت‌هاست
۶ ماه از برنامه «جراحي اقتصادي» دولت مي‌گذرد. برنامه‌اي كه گويا فقط در بخش «خوراكي‌ها» و حذف «يارانه خوراكي» بوده و قرار نبود «اصلاحات» ديگري در اقتصاد پر از پيه و چربي ايران صورت بگيرد. پايه پولي به بالاترين سطح رشد ۷ ماه رسيده و «مُرفين» بيماري به نام «اقتصاد» چيزي جز «يارانه نقدي» نبوده كه آن‌هم با تورم عمومي بالا هر روز بيشتر از قبل «آب» مي‌رود. هيچ گزارش خاصي از عملكرد اين «جراحي» منتشر نشده و مشخص نيست كه تيم «جراحان» به چه موفقيت‌هايي دست يافته‌اند اما تاثير اين «جراحي» در اقتصاد، بيش از هر چيز، خود را در سفره مردم عادي نشان مي‌دهد.
۶ ماه بعد از جراحي اقتصادي پرحاشيه دولت، مركز برنامه‌ريزي و اطلاعات راهبردي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي از اوج‌گيري تورم خوراكي‌ها در آبان ماه امسال خبر داده و نوشته است: متوسط قيمت ۹۳٫۵ درصد از اقلام منتخب خوراكي خانوارهاي ايراني فراتر از حد بحراني قيمت‌ها قرار دارد و ميانگين قيمت اقلام ديگر هم در وضع هشدار قرار گرفته و احتمال ورود اين كالاها به محدوده بحران وجود دارد.
محدوده بحراني قيمت‌ها به حدي از قيمت كالاهاي منتخب گفته مي‌شود كه از كنترل خارج شده و استمرار آن مي‌تواند به جهش تورمي منجر شود. اين حد براساس افزايش ماهانه حداكثر يك درصد براي قيمت هر كالا در نظر گرفته شده است. اين محدوده براي يك دوره يكساله ۲۴درصد تعيين شده است. به اين ترتيب افزايش ماهانه حداكثر ۱٫۵درصد براي قيمت هر كالا و در يك دوره يكساله به ميزان ۸درصد به منزله ورود قيمت به مرحله هشدار است.
مركز برنامه‌ريزي و اطلاعات راهبردي وزارت كار مي‌گويد: شايد افزايش قيمت بسياري از كالاها مانند سكه، ارز، خودرو و حتي مسكن مردم را به خروج از بازار و ناديده گرفتن تقاضا مجبور سازد اما در بازار مواد غذايي هرچقدر هم كه قيمت‌ها افزايش يابد بازهم تقاضا وجود دارد و كوچك‌ترين افزايش قيمت در بازار مصرفي مواد غذايي بلافاصله زندگي و معيشت خانوارها را در تنگنا قرار مي‌دهد.
مقايسه با ماه قبل
مركز برنامه‌ريزي و اطلاعات راهبردي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي در گزارش خود همچنين به مقايسه متوسط قيمت اقلام خوراكي در آبان‌ماه امسال نسبت به مهر ماه پرداخته است. به گزارش اين مركز، در ۲ قلم از كالاهاي منتخب، تغييرات قيمتي بيشتر از ۱۰ درصد بوده و بيشترين افزايش قيمت‌ها در كالاهاي منتخب مربوط به گوجه‌فرنگي، پياز و شيرخشك بوده است. همچنين در ۹ قلم از كالاهاي منتخب، تغييرات منفي بوده كه بيشترين كاهش در قيمت‌ها مربوط به پرتقال، سيب‌زميني و روغن نباتي جامد است.
مقايسه با سال قبل
به گفته اين نهاد زيرمجموعه وزارت رفاه، در ۷ قلم كالاي خوراكي منتخب (يعني ۲۳٫۳ درصد از اين كالاها) تغييرات قيمتي بيش از ۱۰۰ درصد بوده است. مثلا در روغن مايع نزديك به ۲۸۸ درصد افزايش قيمت رخ داد. يا روغن جامد نزديك به ۲۷۴ درصد رشد قيمت داشته. حتي ماكاروني كه تقريبا به جايگزيني براي ديگر كربوهيدرات‌هاي گرانقيمت مانند برنج ايراني تبديل شده نيز نسبت به آبان ماه سال ۱۴۰۰ نزديك به ۱۳۵ درصد رشد قيمت داشته است.
سهم خوراكي‌ها از سبد هزينه خانوارها
مركز آمار ايران جزييات درآمد و هزينه خانوارها در سال گذشته را منتشر نكرده اما گزارش اين مركز از وضعيت دخل و خرج خانوارها نشان مي‌دهد: متوسط هزينه كل خالص سالانه يك خانوار شهري در سال گذشته بيش از ۶۲ ميليون تومان بوده است كه نسبت به رقم مشابه در سال قبل ۳۱ درصد افزايش داشته و درآمد خانوار روستايي تقريبا نصف درآمد شهري‌ها بوده است. طبق اين گزارش در بين هزينه‌هاي خوراكي و دخاني، بيشترين سهم مربوط به هزينه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌هاي آن و گوشت هركدام با سهم ۲۱درصد و در بين هزينه‌هاي غيرخوراكي بيشترين سهم با ۵۰درصد مربوط به هزينه مسكن، سوخت و روشنايي بوده است. انتظار مي‌رود كه سهم كالاهاي خوراكي و آشاميدني در سبد هزينه خانوارهاي ايراني در سال گذشته با توجه به رشد تورم خوراكي‌ها افزايش را تجربه كرده باشد.
۱۲ استان با تورم خوراكي بالاي ۷۰ درصد
پيش از اين مركز آمار ايران نيز گزارش داده بود كه تورم نقطه به نقطه خوراكي‌ها در آبان‌ماه براي دوازده استانكشور بالاتر از ۷۰ درصد به ثبت رسيده است. استان سيستان و بلوچستان با اختلاف در صدر اين ليست قرار دارد. از دلايل اصلي اين رخداد مي‌توان جراحي اقتصادي دولت در ابتداي سال را برشمرد. دولت در ابتداي ۱۴۰۱ با اجراي سياست اصلاح يارانه كالاهاي اساسي دست به حذف ارز ۴۲۰۰ زد كه اين امر نيز منجر به افزايش شديد قيمت‌ها به ويژه در بخش خوراكي‌ها شد. مطابق گزارش مركز آمار، تورم نقطه به نقطه خوراكي‌ها در سيستان‌وبلوچستان طي آبان ماه امسال ۸۴ درصد برآورد شده، اين بالاترين تورم خوراكي‌ها ميان تمامي استان‌هاي كشور محسوب مي‌شود. استان لرستان نيز با تورم نقطه به نقطه خوراكي ۷۸ درصد در جايگاه دوم قرار دارد. به‌طور كلي مي‌توان گفت كه ۱۲ استان كشور در آبان تورم نقطه‌اي خوراكي‌هاي‌شان بالاتر از ۷۰ درصد بوده، به غير از دو استان فوق مابقي عبارت است از؛ مازندران، آذربايجان غربي، كرمان، همدان، ايلام، سمنان، هرمزگان، قزوين، خراسان شمالي و البرز. همچنين تورم نقطه‌اي خوراكي در استان زنجان حدود ۵۷ درصد بوده كه پايين‌ترين نرخ به ثبت رسيده اين شاخص محسوب مي‌شود، بر اين اساس ميان بالاترين و كمترين تورم خوراكي رقم خورده در ميان استان‌ها نزديك به ۱۷ درصد اختلاف وجود دارد.
بالاترين تورم خوراكي در تاريخ
اثر حذف ارز ۴۲۰۰ توماني يا به قول دولت «جراحي اقتصادي» آنقدر ترسناك بوده كه حالا ركورد تورم تاريخ در بخش خوراكي شكسته شده است. تورم خوراكي‌ها، ۶ ماه پس از اين «جراحي» حالا به ۶۷٫۵ درصد در آبان‌ماه رسيده؛ عددي كه در تاريخ ايران پس از جنگ جهاني دوم بي‌سابقه است. ۶ ماه از اين جراحي گذشته و مشخص نيست كه نتايج آن چه بوده؟ آيا حال «اقتصاد بيمار ايران» بهتر شده است؟ اگر قرار بود ارز ۴۲۰۰ توماني حذف شود چرا بانك مركزي همچنان در وبسايت خود نرخ ارز مرجع را با دلار ۴۲۰۰ توماني مي‌سنجد و احتمالا محاسبات خود را هم بر همين مبنا قرار مي‌دهد؟ آيا وضعيت ناترازي‌هاي بانكي و تجاري در ايران بهتر شده است؟ آيا در حوزه دارو اتفاق خاصي جز گراني بيشتر اقلام دارويي رخ داده است؟ آيا از تورم عمومي كاسته شده است؟
عبدالناصر همتي رييس سابق بانك مركزي در اين باره نوشته است: گفته‌اند: (شوك دلار به دليل ناآرامي‌ها بوده است). چون كه در دنياي موازي، تحريم‌ها خنثي و روزي ۲/۳ ميليون بشكه نفت صادر و ارز آن در دسترس است، كسري بودجه تامين شده، چاپ پول ۳۵ درصد رشد نمي‌كند، جراحي اقتصادي هم موفق و تورم نزولي شده است!
Tuesday, 7 February , 2023