به گزارش پایگاه خبری مردمی ها، علی‌آبادی حالا بابت قطعی آب از مردم عذرخواهی می‌کند. این بدان معناست که تاوان بی‌تدبیری دولت‌های پیشین و دولت کنونی در حوزه آب را باید مردم بپردازند و حالا باید قطعی آب را در کنار قطعی برق (که به آن عادت کرده‌اند) تحمل کنند. وزیر نیرو در حالی از قطعی آب عذرخواهی می‌کند که پیش از این (۲۱ تیر) شرکت آبفا قطعی را تنها یک ادعا دانسته و آن را تکذیب کرده بود. در این بین عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب نیز از تنش آبی در بخش‌هایی از استان قزوین، البرز، تهران خبر داده و اعلام کرد: «مشهد، اصفهان، اراک، ساوه، بندرعباس، تبریز و بانه شهرهایی هستند که در صدر مشکل قرار دارند که برای بهبود وضعیت این شهرها باید تدابیر عاجل داشته باشیم زیرا در برخی از شهرها به‌ویژه تهران بسیار سخت است و راهی جز مدیریت مصرف وجود ندارد.»
شرکت آب و فاضلاب نیز تاکید کرد که پایتخت ایران در بدترین وضعیت منابع آبی در ۱۰۰ سال اخیر قرار گرفته است. طبق گزارش‌های هفتگی شرکت مدیریت منابع آب ایران؛ «در سال آبی جاری تا ۲۱ تیرماه، تنها ۳۸ درصد مخزن سد امیرکبیر که یکی از چهار سد تامین‌کننده آب استان تهران محسوب می‌شود، پر است و این میزان پرشدگی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از کاهش ۵۸ درصدی حکایت می‌کند. مخزن سد لار تنها ۷ درصد پر شده که نسبت به سال قبل ۲۴ درصد کاهش پیدا کرده است.
وضعیت پرشدگی سدهای طالقان و لتیان-ماملو هم وضع متفاوتی از دو سد قبلی ندارد و میزان پرشدگی مخزن این دو سد هم به ترتیب ۵۳ و ۲۰ درصد است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۳۲ و ۴۴ درصد کاهش داشته.» شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز اعلام کرد: «خشکسالی‌های پنج سال اخیر و کاهش بارش‌های استان تهران در سال آبی جاری که در ۶۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده، به شدت منابع آبی تهران را تحت تاثیر قرار داده. این موضوع باعث شده تا ذخایر موجود در سدهای تامین‌کننده آب تهران در پایین‌ترین وضعیت خود در یک قرن اخیر قرار بگیرد.»
محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «می‌توانیم آب را در طبقات اول و دوم تحویل دهیم. آن دسته از مشترکانی که مخزن و پمپ نصب کنند کاهش فشار در منازل آنها اثرگذار نیست، اما کسانی که پمپ و مخزن نصب نکرده باشند با کاهش فشار آب قطعاً با محدودیت مواجه خواهند شد.» او افزود: «با نصب شیرآلات و تجهیزات کاهنده مصرف، حداقل ۳۰ درصد از مصرف آب کاهش می‌یابد. اگر حداقل صرفه‌جویی ۲۰ درصدی در مصرف آب صورت نگیرد بالاخره هرگونه احتمالی (قطعی آب) متصور است.»
زنگ هشدار جدی قرار گرفتن کشور در مسیر یک بحران تمام‌عیار آبی به صدا درآمده است. دکتر بنفشه زهرایی، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران و دبیر پیشین کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی درباره شرایط کنونی کشور به جماران گفت: «سد ماملو در شهریورماه از مدار خارج خواهد شد. پس از آن، به ترتیب، سدهای لار، لتیان و کرج نیز دیگر توان تامین آب را نخواهند داشت. این هشدار جدی نشان می‌دهد که ما در مسیر یک بحران تمام‌عیار آبی هستیم. سال ۱۴۰۱ هم بخش مهمی از آب همدان که از سد اکباتان تامین می‌شد، همانند آنچه امروز درباره سدهای تهران هشدار داده می‌شود، به دلیل خشکسالی شدید و کاهش بی‌سابقه ورودی آب، به‌تدریج خالی شد و در نهایت، قادر به تأمین آب شهر نبود.
در پی این وضعیت، قطعی‌های طولانی‌مدت آب در همدان رخ داد و تامین آب از طریق تانکر، توزیع آب معدنی، و حتی انتقال اضطراری از سایر استان‌ها در دستور کار قرار گرفت. اما واقعیت فراتر از مداخلات فنی بود: مردم تحت فشار شدید قرار گرفتند، زندگی روزمره مختل شد، سالمندان، کودکان و بیماران در تنگنای جدی قرار گرفتند، و تجربه‌ای تلخ از بحران مدیریت‌نشده به‌جای ماند. امسال برای تهران بسیار محتمل می‌بینم چنین اتفاقی بیفتد. برخی سدهای تأمین‌کننده آب شرب به کف رسیده‌اند و آبخوان تهران دیگر کشش تأمین آب بیشتر را ندارد. اگر مردم تهران تمایل دارند آن سناریوی آخرالزمانی همدان را تجربه نکنند، واقعاً باید در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.»
تشکیل وزارت هم برای تهران آب نمی‌شود
مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران درباره تنش آبی در تهران گفت: «مدت‌هاست که یک مسئله و چالشی را مطرح و دنبال می‌کنیم که به نظر من تعمداً گوشی برای شنیدن این چالش وجود ندارد.» او در تشریح این چالش تاکید کرد: «شهر تهران زیرساخت‌هایی دارد که بخشی از آن مبتنی بر محیط‌زیست است. این زیرساخت‌ها نه‌تنها امکان اضافه بار جمعیتی را ندارد بلکه جنگ ۱۲ روزه اخیر هم نشان داد که تهران در حوزه تاب‌آوری و آسیب‌پذیری با چالش‌های مهمی مواجه است و باید در خصوص تهران و «نجات تهران» فکر اساسی کنیم. یکی از این موضوعات تامین آب شرب شهر تهران است که دیر یا زود با بحران مواجه خواهد شد. الگوها و مدل‌هایی مثل انتقال آب از خلیج فارس به مناطق مرکزی کشور و تهران هم زمان‌بر است و ابعاد تبعات زیست‌محیطی آن هنوز مشخص نیست.»
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه برخی تهران را با شهرهای پرجمعیت جهان مقایسه می‌کنند، گفت: «فکر می‌کنم که باید بپذیریم؛ شاید جمعیت بعضی از شهرهای دنیا بیشتر از تهران باشد، اما در کنار آن باید بررسی کرد که زیرساخت‌های زیست‌محیطی و جغرافیایی آن شهرها چه مختصات و ویژگی‌هایی دارد. گاهی تهران با برخی از شهرهای چین مقایسه می‌شود اما سوال این است که شرایط ما در حوزه‌های حمل و نقل، فناوری، صنعت ساختمان و حتی آتش‌نشانی با کشوری مثل چین برابری می‌کند که چنین مقایسه‌ای صورت می‌گیرد؟»
اقراریان افزود: «جغرافیا، زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی و منابع مالی امروز شهر تهران به صورت کلی در یک شرایط قابل قبولی به سر نمی‌برد و ما باید برای تهران یک تصمیم عاجل بگیریم. اما به صراحت می‌گویم که هیچ کسی در کشور دغدغه تهران را ندارد و در دولت، مجلس و حتی شهرداری به فکر وضعیت تهران نیست. همانگونه که در ابتدای دوره هم گفتم تهران به تعبیر عامیانه «تهران ول است.» تهران دچار رهاشدگی، ناهماهنگی و بی‌نظمی در حوزه‌های مختلف است. دولت هم به قول معروف «آنقدر صنم دارد که یاسمن در آن گم است.» موضوعات پیش روی دولت آنقدر زیاد است که موضوع تهران در اولویت چندم قرار می‌گیرد.»
اقراریان بیان کرد: «علیرغم اینکه شورای شهر تهران مسئولیت مستقیمی درباره بحران آب نداشت اما برای موضوع رینگ «قمر بنی‌هاشم» بودجه پیش‌بینی کردیم. پس ما دغدغه مسائل شهروندان تهرانی را داریم اما تصمیمات ما تا یک جایی امکان‌پذیر است و جواب می‌دهد. اما بخش دیگری وجود دارد که با منابع مالی هم حل نمی‌شود چون آبی برای استحصال و بهره‌برداری وجود ندارد.
در حال حاضر الگوی مصرف آب در کشور دچار مشکل بسیار جدی است و سال‌هاست که مسئله بازچرخانی آب رها شده و به موضوع آب خاکستری توجه نمی‌شود. یک مثال ساده و کوچک این است که «با زدن دکمه فلاش تانک چندین لیتر آب شرب وارد فاضلاب و از مدار مصرف خارج می‌شود.» حتی بازپرخانی آب در ساختمان‌های بسیار بزرگ هم در دستور نیست و نظام مهندسی و شهرداری نسبت به این موضوعات توجهی نشان نمی‌دهد و در این خصوص دغدغه‌ای ندارند. چون این اقدامات در ساختمان‌ها منجر به گران‌تر شدن هزینه ساخت و ساز می‌شود و سازندگان علاقه‌ای به افزایش این هزینه ندارند. سازندگان دغدغه آب ندارند اما حوزه حکمرانی باید به این مسائل بپردازد و برای آن تمهیداتی بیاندیشد.»
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به طرحی که اخیراً در دستور کار مجلس قرار گرفته، تاکید کرد: «مجلس طرح تشکیل دو وزارتخانه انرژی و نیرو را در دستور کار خود قرار داده است. این اقدام مجلس خوب است اما مشکل امروز ما تشکیل وزارتخانه نیست و وزارتخانه هم برای تهران آب نمی‌شود. الگوی مصرف آب در تهران غیرقابل قبول است و باید اصلاح شود اما هیچ اراده‌ای برای اصلاح آن وجود ندارد. در مجوزهای جدید به بازچرخانی آب توجهی نشده و نمی‌شود. در ادارات و وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها حتی شهرداری و شورای شهر تهران نیز بازچرخانی آب وجود ندارد. باید این موضوع را از خودمان شروع کنیم.»
اقراریان با اشاره به مسئله قابل اهمیت دوم، تاکید کرد: «میزان آبی که اطراف تهران است، کفاف جمعیت شهر تهران را نمی‌دهد، با این حال متاسفانه مسیر توسعه شهر تهران را کماکان از طریق شهرهای اقماری دنبال می‌کنیم. موضوع انتقال پایتخت، جابه‌جایی کلونی‌های جمعیتی، مجموعه‌های نظامی، کارخانه‌ها، دانشگاه‌های بزرگ و مراکز آموزشی از شهر تهران، عدم گسترش بیش از حد شهر تهران و عدم بارگذاری بی‌حد و حصر در راستای حفظ محیط‌زیست پایتخت باید مورد توجه قرار گیرد. در نهایت تنها می‌توان گفت که راه‌حل برای حل مسائل وجود دارد، اما بحران کنونی کشور، بحران اراده برای اداره شهر تهران است.»
آمار بحران آب در اختیار تمام مسئولان بود
شورای شهر تهران بودجه‌ای بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان برای انتقال آب از سدهای طالقان و لار به پایتخت اختصاص داده است. با این وجود اما سایه بحران کم‌آبی همچنان بر سر پایتخت سنگینی می‌کند.
مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران درباره این موضوع به هم‌میهن گفت: «بودجه مناسبی برای انتقال آب از نقاطی که امکان داشت به تهران بودجه در نظر گرفتیم. این بودجه در ابتدای سال بوده و قاعدتاً پس از اختصاص این بودجه برای رفع مشکلات مردم، مدت زمانی نیاز است تا عملیات‌های عمرانی آن به اتمام برسد.» او افزود: «فقط من این نوید را بدهم که بعد از تصویب این بودجه، شهرداری انتقال وجه نقد به شرکت‌های سازنده پرداخت کرده است. این شرکت‌ها زیر نظر وزارت نیرو هستند. شهرداری براساس مجوز شورای شهر برای پروژه انتقال آب از سد طالقان به کرج بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان نقدی به مجموعه‌های وزارت نیرو پرداخت کرده است. فکر می‌کنم انتقال آب طالقان به کرج و سپس تهران قبل از پایان سال انجام می‌شود. البته قرار بود این اتفاق زودتر بیفتد اما فضای موجود و اتفاقاتی که رخ داد کمی شرایط را سخت‌تر کرده است.»
پیرهادی درباره نشتی سد لار نیز توضیح داد: «بیش از ۱۶۵ میلیون مترمکعب نشتی سد لار بوده و برای پیشگیری از این نشتی و انتقال آن آب به تهران ما تا این لحظه ۵۰۰ میلیارد تومان نقدینگی – نه اعتبار به حساب شرکت‌هایی که نیرو معرفی کرده – واریز کرده‌ایم تا به مجموعه وزارت نیرو کمک شود و این آبرسانی به شهر تهران زودتر انجام شود. اما از آنجایی که پروژه نشتی و سد لار یک پروژه بسیار پیچیده است و انتقال آب از آن نیازمند چند سال زمان است، فکر می‌کنم تا پایان ۱۴۰۵ زمان ببرد. اما این رویه کمک به وزارت نیرو را امسال شروع کردیم تا تهران در سال ۱۴۰۶ با بحران آب مواجه نشود.»
او بار دیگر تاکید کرد: «پروژه انتقال آب از سد طالقان به تهران نهایتاً تا پایان امسال و چه‌بسا زودتر افتتاح شود. البته معارض‌های ملکی در مسیر این پروژه وجود دارد که وزارت نیرو و استانداری البرز باید نظر معارضان ملکی را در این خصوص جلب کنند
Sunday, 5 October , 2025